Betül Topaklı / Milliyet.com.tr –Bugünlerde Türkiye’nin hemen her ilinde çam kese böceklerinin konvoy halinde yürüdükleri görünürken, özellikle bazı illerde istilası yaşanıyor. Öyle ki sosyal medyada yayılan videolar ufak çapta korku bile yaratmış durumda. Çam ağaçlarına yuva yapan tırtılların yayılmasını engellemek isteyenler yetkililer de bu konuda yoğun mesai harcıyor. Çünkü böcekler bildiğimiz tırtıllar gibi değil, sağlam ve sağlıklı ağaçları zayıf düşüren önemli bir orman zararlısı olarak görülüyor. Üstelik söz konusu bu böcekler sadece bitkilere zarar vermekle kalmıyor, insan ve hayvanların sağlığını da tehdit ediyorlar. Peki ama bu böcekleri neden bu yıl ve bugünlerde daha fazla görmeye başladık? Korkmalı mıyız?
Çam kese böceğinin kış ayları boyunca tırtıl döneminde yaşadığını ve ağaçların iğne yapraklarıyla beslendiğini söyleyen Prof. Dr. Mustafa Avcı, “Biyolojisi gereği olgunlaşan tırtıllar nisan ve mayıs ayları boyunca bir sonraki hayat evresi olan pupa dönemini geçirmek üzere toprağa girerler ve bu genellikle gündüz saatlerinde gerçekleşir. Normalde tırtıllar gece beslendiği için insanlar tarafından pek dikkati çekmez. Bu durum sadece bu yıla özgü olmayıp her yıl gerçekleşir. Ancak bir yerde böceğin popülasyonu her yıl görünür miktarda yoğun olmadığı için bazı yıllar popülasyonun yükselmesine bağlı olarak dikkat çekici miktarda yüksek olur” dedi.
KIŞIN TIRTIL, YAZIN KELEBEKLER
Çam kese böceklerinin ağaçlardan yere inmesinin sebebinin toprakta pupa dönemini geçirmek amacıyla olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Mustafa Avcı, “Pupa dönemini tamamladıktan sonra ağustos-eylül aylarında topraktaki pupalardan kelebekler çıkar ve çiftleşmenin ardından çam ağaçlarının iğne yapraklarına yumurtalarını bırakırlar. Bunların kelebeklerini birçok kelebek türü gibi etrafta uçuşurken görmeyiz. Böceğin zararı sadece tırtıl dönemindedir” diyerek diğer dönemlerde gerek ağaçlara gerekse insanlara bir zararının olmadığına dikkat çekti.
EN FAZLA AKDENİZ VE EGE BÖLGELERİNDE GÖRÜLÜYOR
Böceklerin ülkemizde çok yaygın olduğunu anlatan Prof. Dr. Mustafa Avcı, “Orman Genel Müdürlüğü tarafından yapılan orman zararlılarıyla mücadele çalışmaları yıllara göre değişmekle birlikte, yüzde 35-45’ini oluşturuyor. Ülkemizde en fazla Akdeniz ve Ege bölgelerinde görülürken, Marmara, İç Anadolu ve Batı Karadeniz bölgelerinde daha az rastlanıyor. Aynı yerde her zaman yoğun bir popülasyon olmuyor. İklim koşulları ve böceğin diğer doğal düşmanlarının etkinliğine göre popülasyon dalgalı bir seyir izliyor” bilgilerini paylaştı.
‘YOĞUN TEMAS VARSA HASTANEYE BAŞVURUN’
“İnsanlar ve hayvanlara alerjik etki suretiyle zarar verir” diyen Prof. Dr. Mustafa Avcı, “Bilhassa deride alerjik rahatsızlıklar söz konusu olur. Ülkemizde kızılçam ve karaçam ağaçlarında daha çok görülür. İnsanların zarar görmemesi için özellikle tırtıllara temastan kaçınmaları gerekir. Orman alanlarındaki mücadele gerekli görüldüğünde orman idaresi tarafından zaten yapılıyor. Ancak konut bahçesi ve park alanlarda mücadelesi insan sağlığı açısından daha önemli” uyarısında bulundu.
PEK ÇOK MÜCADELE YÖNTEMİ VAR
Kese böcekleriyle mekanik (yumurtaların ve keselerin toplanması), kimyasal (tırtıl döneminde ilaçlama), biyolojik (avcı böcek salımı, bakteri ile tırtılların öldürülmesi) ve biyoteknik (ergin kelebeklerin feromon ile yakalanması) gibi yöntemlerle mücadelesi yapıldığını söyleyen Prof. Dr. Mustafa Avcı, “En yaygın ve kolay yöntemin sonbahar, en geç kış başında henüz küçük tırtılların bulunduğu keselerin elle veya uzun saplı makaslarla toplanıp imha edilmesi olduğunu söyledi.
